مالیه اضافی عبارت از مالیه یی است که بنابر عدم ادای مکلفیتِ مالیه دهنده مطابق به احکام قانون از وی اخذ میگردد و جریمه های ناشی از محکومیت توسط محکمه شامل این تعریف نمیگردد.
قانون اداره امور مالیاتی افغانستان در فصل نهم خویش به بیان حالاتی پرداخته است که مالیه دهنده گان وجایب مالیاتی خویش را مطابق به قوانین مربوطه ایفا ننموده و در نتیجه مکلف به پرداخت مالیات اضافی میگردند.
به اساس احکام قانون متذکره، مالیات اضافی در صورت تأخیر در تادیات، عدم ارائه ی اسناد مالیاتی، عدم وضع یا عدم تادیه مالیه موضوعی، عدم تهیه و حفظ اسناد و دفاتر؛ عدم درخواستِ نمبر تشخیصیه، کتمان مالیه، عدم رعایتِ اطلاعیه، عدم ارائه معلومات، ارائه ی اظهارات نادرست و گمراه کننده، وعدم رعایت قانونِ مالیه بر ارزش افزوده بوجود میاید که مطابق به طرزالعمل های خاص قوانین مربوطه سنجش و تحصیل میگردد.
مالیه اضافی در صورت تأخیر در تادیات
ماده سی و چهارم قانون اداره امور مالیاتی افغانستان 0.10 درصد مالیه اضافی را بر مبلغ قابل مالیه ایکه در وقت معینه اش تادیه نشده باشد وضع نموده و صراحت دارد که هرگاه شخص ذمت مالیاتی خویش را مطابق احکام قوانین مالیاتی در میعاد معینه تادیه ننماید، علاوه بر پرداخت مالیۀ اصلی مکلف به پرداخت مالیۀ اضافی 0.10 درصدِ مالیه تادیه ناشده در برابر هر روز میباشد.
مالیه اضافی در صورت عدم ارائه ی اسناد مالیاتی
مالیه اضافی در صورت عدم ارائه اسناد مالیاتی در ماده سی و پنجم قانون اداره امور مالیات افغانستان مورد بررسی قرار گرفته است که بر اساس آن اگر مالیه دهنده یی که مکلف به ارائه ی اظهارنامه مالیاتی و سایر اسناد لازمه تحت احکام قوانین مالیاتی هست موفق به ارائه آن اسناد نشده و اسناد متذکره را در دسترس ادارۀ مالیاتی قرار داده نتواند، همچنان دلیل موجهی نیز برای این تأخیر نداشته باشد، مکلف به پرداخت مالیه اضافی میگردد؛ درینصورت اشخاص حقیقی مکلف به پرداخت 30 افغانی مالیه اضافی و اشخاص حکمی مکلف به پرداخت مبلغ 100 افغانی مالیه ی اضافی در برابر هر روز تأخیر میباشند.
قابل ذکر است که هرگاه عدم ارائه ی بیلانس اظهارنامۀ مربوطه به قصد فرار از مالیات باشد، مالیه دهنده ی متخلف برعلاوه ی پرداخت مالیه اضافی فوق الذکر به ریاست حقوق راجع شده و بعداً به څارنوالی معرفی میگردد.
مالیه اضافی در صورت عدم وضع یا عدم تادیه مالیه موضوعی
در رابطه به مالیه اضافی عدم وضع یا عدم تادیه مالیه موضوعی باید گفت که هرگاه شخص، مطابق به احکام قوانین مالیاتی، مالیه را از تادیات تابع مالیه موضوعی وضع یا تادیه ننماید، مکلف به پرداخت مالیه اضافی معادل 10 درصدِ مبلغ مالیه قابل وضع از تادیات میباشد.
مالیه اضافی در صورت عدم تهیه و حفظ اسناد و دفاتر
شخصی که اسناد و دفاتری که در قوانین مالیاتی پیشبینی شده است را ترتیب و نگهداری ننماید؛ شخص حقیقی به پرداخت مبلغ 5000 افغانی و شخص حکمی به پرداخت مبلغ 20000 افغانی مالیه اضافی مکلف میباشد.
مالیه اضافی در صورت عدم درخواستِ نمبر تشخیصیه
مطابق به ماده ی چهل و دوم قانون اداره امور مالیات افغانستان، شخصی که مطابق احکام قوانین مالیاتی مکلف به اخذ نمبر تشخیصیه بوده ولی بدون دلیل موجه برای اخذ آن درخواست ارائه ننماید؛ شخص حقیقی به پرداخت مبلغ 5000 افغانی و شخص حکمی به پرداخت مبلغ 20000 افغانی مالیه اضافی مکلف میباشد.
مالیه اضافی در صورت کتمان مالیه
مالیه اضافی در صورت کتمان قصدی مالیه یکی از شدید ترین حالاتی میباشد که در ماده چهل و یکم قانون اداره امور مالیات به بحث گرفته شده و به اساس آن شخصی که مالیه را عمداً کتمان نماید، بار اول علاوه بر اصل مالیه مکلف به پرداخت مالیه اضافی دو برابرِ مالیه کتمان شده گردیده و در بار دوم برعلاوه ی پرداخت اصل مالیه و مالیه اضافی؛ به حکم محکمه فعالیت اقتصادی وی متوقف شده میتواند.
مالیه اضافی در صورت عدم رعایت اطلاعیه
شخصی که بدون دلایل موجه، اطلاعیه یی را که مطابق احکام قانون از طرف اداره مالیات به وی صادر شده رعایت ننماید به پرداخت مالیه اضافی معادل 10 درصد مالیه قابل تحصیل مکلف میباشد.
مالیه اضافی در صورت عدم ارائه معلومات
مالیه اضافی مبلغ 100 افغانی بر شخص حقیقی و مبلغ 200 افغانی بر شخص حکمی در برابر هر روز در صورت عدم ارائه ی معلوماتی که مطابق به ماده 27 قانون اداره امور مالیات مشخص شده است؛ نوع دیگری از مالیه اضافی میباشد که در ماده سی و نهمِ قانون متذکره تصریح گردیده است.
مالیه اضافی در صورت ارائه اظهارات نادرست و گمراه کننده
بر اساس ماده چهلم قانون اداره امور مالیات افغانستان شخصی که اظهارات نادرست یا گمراه کننده را ارائه نموده یا بخش مشخصی از آنرا حذف نماید که سبب کاهش مالیه ی وی گردد، مکلف به پرداخت مالیه اضافی معادل 25 درصدِ تفاوت مالیه، میباشد.
مالیه اضافی در صورت عدم رعایت قانونِ مالیه بر ارزش افزوده
پرداختِ مبلغ 5000 افغانی از جانب شخص حقیقی و مبلغ 20000 افغانی مالیه اضافی از جانب شخص حکمی در صورت عدم ثبت مطابق به فصل سوم قانونِ مالیه بر ارزش افزوده بدون دلیل موجه؛ مالیه اضافی مبلغ 10000 افغانی بر شخص حقیقی و مبلغ 40000 افغانی بر شخص حکمی در صورت استفاده ی تقلبی از تصدیق نامه ی ثبتِ مالیه بر ارزش افزوده؛ وضع مالیه اضافی معادلِ 25 درصد تفاوت مالیه در صورت عدمِ صدورِ اسناد مالیه بر ارزش افزوده یا صدورِ نادرست و جعلی اسناد متذکره؛ و پرداخت مبلغ 1000 افغانی از طرف شخص حقیقی و 4000 افغانی از جانب شخص حکمی در صورت عدمِ رعایت شرایط مندرج در قانونِ مالیه بر ارزش افزوده آخرین نوع مالیه ی اضافی پیشبینی شده در قانون اداره امور مالیات افغانستان میباشد.
باید متذکر شد که مبالغ نقدی ای که تحت عنوانِ جزاهای نقدی در صورت تخلفات مالیاتی از طرف محکمه ی ذیصلاح اخذ گردیده و در فصل دهمِ قانون اداره امور مالیات افغانستان به بیان آن پرداخته شده است جدا از موارد ذکر شده فوق بوده و شامل مالیه اضافی نمیگردد.